Elektrikli Skuter Yönetmeliği Hakkındaki Değerlendirme

14 Nisan 2021 günlü 31454 sayılı Resmi Gazete ile üzerinde uzunca bir süredir tartışma ve değerlendirmeler bulunan elektrikli scooterlar hakkındaki “Elektrikli Skuter Yönetmeliği” kısmen de olsa yürürlüğe girmiştir. ( Yönetmelik metnine ulaşmak için buraya tıklayınız.)

Elektrikli Skuter Yönetmeliği ‘nin amacı 1. Maddenin (a) fıkrasında  “Paylaşımlı elektrikli skuter (e-skuter) işletmeciliği faaliyetlerini ülke ekonomisinin gerektirdiği şekilde düzenlemek, bu faaliyetlerde düzeni ve güvenliği sağlamak, ulaşımın çevre üzerindeki egzoz emisyon ve karbon salınımı gibi olumsuz etkilerini azaltarak çevresel değerleri korumak, hareketliliği artırarak kısa mesafeli seyahatlerde şahsi araç kullanımı yerine paylaşımlı e-skuter kullanımının yaygınlaştırılması ile paylaşımlı e-skuterlerin diğer ulaşım türleri ile entegre, sürdürülebilir bir ulaşım sistemi içerisinde gelişimini sağlamak” olarak tanımlanmıştır.

Bu yönetmelik ile aşağıda detaylı irdeleyeceğimiz üzere bazı önemli düzenlemeler getirilmiştir. Bunlardan ilki E-scooter işletmecilerine getirilen asgari sermaye şartıdır.

E-skuter işletmecilerine getirilen asgari sermaye şartı ne anlama gelmektedir?

Elektrikli Skuter Yönetmeliği kapsamında paylaşımlı e-skuter işletmeciliği yapabilmek için yetki şartı düzenlemesi getirilmiştir. Paylaşımlı e-skuter yönetmelikte “Kullanıcılara kısa süreli e-skuter kiralama imkanı veren elektronik sistemin kullanıldığı hizmetler” olarak tanımlanmıştır. Bu tanımdan da anlaşılacağı üzere aslında popüler e-skuter kiralama uygulamaları olan “Martı” gibi e-skuter kiralama şirketlerinin bu yönetmelikle getirilen izne tabi şirketler oldukları açıktır.

Yönetmeliğin 6. Maddesinin 3. Fıkrasında paylaşımcı e-skuter işletmeciliğinin sadece yetki belgesi ve paylaşımlı e-skuter izni alan gerçek veya tüzel kişiler tarafından yapılacağı belirtilmiştir.

Yetki belgesi alınabilmesi için Yönetmeliğin 8. Maddesinde;

-500 Bin TL asgari sermayeye sahip olunması ve en az ayrıca 250 adet e-skuter a sahip olunması özel şartlar olarak belirlenmiştir.

Ayrıca güncel halleri esas olmak üzere TS EN ISO 9001, TS EN ISO 14001, TS ISO/IEC 27001, ISO 45001 kalite belgelerine sahip olunması da getirilen bir diğer şart olmuştur. Adi ortaklıklara yetki belgesi verilemeyeceği de ayrıca düzenlenmiştir.

Elektrikli Skuter Yönetmeliği ile E-skuter sayısına getirilen bir sınırlama mevcut mu?

Yönetmelik kapsamında arz talep dengesi göz önüne alınarak e-skuter sayısının ilgili yönetmeliğin 11. Maddesindeki esaslara göre belirleneceği düzenlenmiştir. Bu maddeye göre;

Büyükşehirlerde izin verilecek her bir ilçedeki nüfusun, büyükşehir olmayan yerlerde belediye nüfusunun en fazla 200’de biri kadar olacak şekilde e-scooter izni verilebilecektir. Nüfusun mevsimsel veya dönemsel değişiminin kullanım talebini artırması ile kapasite kullanım durumu ve benzeri gerekçelerle bu sayı yüzde 50’ye kadar artırılabilecek ayrıca Nüfusu 20 binin altında olan belediyelerde belirlenen e-scooter izni sayısı 3 katına kadar artırılabilecektir. Her bir yetki belgesi sahibine, belirlenen e-scooter sayısının beşte birini aşmamak kaydıyla e-scooter izni verilecektir.

E-skuter işletmecileri ile paylaşılan verilerin akıbeti ne olacaktır?

İşletmeciler ile kullanıcılar arasındaki kiralama sözleşmeleri elektronik ortamda yapılabilecek ve kaydedilebilecektir.

İşletmecilerin, standartları bakanlıkça belirlenen ve yapılacak faaliyete uygun bir internet sitesi ile mobil uygulamalara sahip olması, faaliyetlere ilişkin verilerin tutulacağı veri tabanının saklanacağı sunucuların Türkiye sınırları içinde barındırılması ve Bakanlığın erişimine açık olması yetki belgesi verilebilmesi için aranan şartlar arasında yer almaktadır. Bu kapsamda sunucuların Türkiye’de yer almasıyla verinin ülke içinde kalmasının amaçlandığı fakat Bakanlığın da bu verilere istediği takdirde ulaşabileceği görülmüştür.

Yetki ve izin belgesi alınacak kurum ve kuruluşlar hangileri olacaktır?

Bakanlık tarafından verilecek yetki belgeleri e-Devlet üzerinden düzenlenecektir. Yetki belgesi almış olan gerçek veya tüzel kişilerin, paylaşımlı e-scooter faaliyetlerinde kullandıracakları e-scooterler için; büyükşehir belediyesi kurulu bulunan illerde UKOME’den, büyükşehir belediyesi bulunmayan illerde il trafik komisyonundan, buraların dışında ve özel kanunlar ile belirlenmiş alanlarda, kendilerine yetki verilmiş ilgili kurum ve işletmelerden izin almaları zorunlu olacaktır.

Kullanıcıların e- skuter kullanırken uyması gereken kurallar neler olacaktır ve kullanım için yaş sınırı mevcut mudur?

Yönetmelik ile e-skuter kullanım için en az 15 yaşı bitirme şartı getirilmiştir. Bu yaşın altındaki kişiler tarafından e-skuter kullanılamayacaktır.

Ayrıca e-skuterin;

1) Ayrı bisiklet yolu veya bisiklet şeridi varsa taşıt yolunda sürülmesi,

2) Otoyol, şehirler arası karayolları ve azami hız sınırı 50 km/s üzerinde olan karayollarında sürülmesi,

3) İkiden fazlasının taşıt yolunun bir şeridinde yan yana sürülmesi,

4) Yaya yollarında sürülmesi,

5) Başka bir araca bağlanarak, asılıp tutunarak sürülmesi,

6) İzin alınarak yapılan gösteriler dışında, akrobatik hareketler yapılarak sürülmesi,

7) Manevra için işaret verme halleri dışında tek elle sürülmesi,

8) Kamu nizamını bozacak, özel mülkiyeti ihlal edecek ve yayalar, engelliler veya hareket kısıtlılığı olan kişilerin güvenli ve bağımsız hareketlerini, araç ve yaya trafiğini engelleyecek şekilde park edilmesi,

Yasaklanmıştır.

Bu maddelere ek olarak sürücü dışında başka kişilerin taşınması ve sürücünün sırtta taşınabilen kişisel eşya harici yük ve yolcu taşıması da yasaklanmıştır.

Sonuç:

Kamuoyunda uzun tartışmalar doğuran ve dikkatsiz kullanımlar sonucu maddi ve yaralamalı kazalara da sebep olabilen e-skuterlar ile ilgili yönetmelik düzeyinde bir düzenleme yapılmıştır. Elektrikli Skuter Yönetmeliği olarak açıklanan bu düzenleme ile esas olarak

• Kullanıcıların e-skuter kullanırken uymakla olduğu kurallar belirlenmiş,
• E-skuter işletmeciliği yapacak işletmeler için bazı izin şartları getirilerek bir anlamda bu faaliyet alanındaki denetim koşulları oluşturulmuştur. Yönetmelik ve getirdiği yeni koşullar ile alakalı olarak detaylı hukuki danışmanlığa ihtiyacınız varsa İletişim sayfamızı kullanarak bizlere ulaşabilir; ÖZER-PARTNERS Avukatlık Bürosu’nun tecrübeli avukatlarından uzman görüşü alabilirsiniz.